Belasting en belastbaarheid: balans voorkomt stress

Verbaas je jezelf wel eens over collega's die alle tijd van de wereld lijken te hebben en desondanks puik presteren, een gelukkig gezinsleven hebben en er ook nog strak en patent uitzien? Hoe houden zij hun belasting en belastbaarheid in balans, terwijl sommige directeuren, managers en ondernemende professionals keihard op een burn-out afstevenen en weer anderen ten prooi vallen aan een bore-out?

In deze blog krijg je antwoord op deze vragen via een model dat ik zelf heb ontwikkeld. Het geeft je inzicht hoe de balans tussen belasting en belastbaarheid werkt én hoe je je tegen onbalans beschermt. Met slechts vier vragen creëer je de juiste mindset, waardoor je nooit meer hoeft te stressen en voortaan kunt leven en werken vanuit flow en stretch.

Klinkt goed hè? Maar laten we eerst even kijken hoe de vlag er bij jou bij hangt. Zonder wrijving geen glans 😉

Tijd voor wat schuring

Misschien zie je het wel om je heen: collega's die 'gewoon maar' leven. Die werken op de automatische piloot, zonder bewust stil te staan bij wat ze doen, waarom ze dat doen en met wie ze dat doen. Op zich is daar niets mis mee, zolang dat leven en werk leuk zijn. Maar gaat het schuren? Dan helpt het niet om maar wat te blijven doen.

Nu heb ik een gewetensvraag voor je: schuurt het bij jou weleens? Bijvoorbeeld omdat je tegen een of meer van de volgende zaken aanloopt:

• Je hebt meerdere dagen achter elkaar last van vermoeidheid.
• Je bent regelmatig niet te genieten, zodat je partner op eieren moet lopen.
• Je ligt af en toe wakker, omdat je niet weet hoe je al je werk gedaan krijgt.
• Je hebt steeds vaker geen zin om 's ochtends je bed uit te komen.
• Je ervaart lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, nekpijn of maagklachten.
• Je kunt niet wachten tot de vakantie (maar de eerste paar dagen ben je ziek).
• Je hebt nauwelijks tijd om te sporten of ontspannen.

Allemaal punten die wijzen op stress. Er is een dikke kans dat je er een of meer van hebt ervaren. Want je bent niet de enige: stress is een van de belangrijkste oorzaken van verzuim. Het is beroepsziekte nummer één.

Wat is stress?

Stress is de reactie van jouw lichaam op spanning en druk. En dat zijn weer tekenen dat er onbalans is tussen jouw belasting en belastbaarheid.

Doe je daar verder niets mee, dan stressen je lichaam en geest door. Totdat je wel luisteren móét – omdat je lijf ermee stopt, je hoofd niet meer mee kan of je omgeving er paal en perk aan stelt.

In deze blog visualiseer ik voor je hoe die balans werkt, zodat je voortaan kunt werken en leven vanuit flow en stretch. Daarmee voorkom je jouw burn-out of bore-out en je zorgt ervoor dat je op korte en lange termijn op je best functioneert. Zowel in werk, privé en hobby's als in hoofd, hart en handen.

Tip

Om echt profijt van deze blog te hebben, raad ik je aan te onderzoeken hoe het met jouw balans zit. Doe daarvoor de zelftest: 35 vragen om naar jezelf te luisteren.

Over belasting en belastbaarheid

Alles draait om de balans tussen wat er van je wordt gevraagd – de eisen – en wat jij op dat moment aankunt – je mogelijkheden.

Wat je wel of niet aankunt is heel persoonlijk. Waar jij je hand niet voor omdraait, bezorgt mij misschien slapeloze nachten. En wat jou stress oplevert, doet een ander weer fluitend.

Hoe dat werkt zie je in dit schema:

In de afbeelding zie je bovenin de eisen en onderin de mogelijkheden. Zoals je ziet ben je in de – veilige – groene zones zolang er ongeveer evenveel druk als tegendruk is, en ongeveer evenveel inspanning als ontspanning.

Worden er van buitenaf of door jezelf meer eisen gesteld dan je aan mogelijkheden in huis hebt? Dan kom je in het rood: er ontstaat respectievelijk overdruk of overspanning.

Je komt ook in het rood als er juist te weinig eisen aan je worden gesteld. Vraagt je omgeving te weinig van je? Dan ervaar je onderdruk. Vraag je te weinig van jezelf? Dan krijg je te maken met onderspanning.

Heb je de zelftest met 35 vragen gemaakt? Pak dan nu je antwoorden erbij. Waar zit jij in het schema?

Ik denk dat je dat zelf heel goed weet in te schatten.

Twee flowfases

Weet je inmiddels in welke zone jij zit?

Zolang je in het groen zit, is er niets aan de hand.

• Je maakt bewuste keuzes waarbij moeten en mogen in balans zijn:
  • je moet wat je mag.
  • je mag wat je moet.
• Je wisselt tijdig af in doen en laten en zorgt er voor dat ook die in evenwicht zijn:
  • je doet wat je laat.
  • je laat wat je doet.

In deze twee flowfases van zelfredzaamheid en participatievermogen haal je het maximale uit jezelf én je omgeving zonder dat dit enige moeite kost.

Sterker nog, het geeft je vleugels. Want je kunt zijn wie je bent. En je wordt hierin erkend en gewaardeerd.

Twee alarmfases

Zit je niet in het groen? Neem jezelf dan eens even goed onder de loep.

• Moet je meer dan je mag?
• Of doe je meer dan je laat?

Dan loop je risico op een burn-out.

• Mag je meer dan je moet?
• Of laat je meer dan je doet?

Dan staat er een bore-out te wachten.

Hoe voorkom je dat oranje rood wordt?

Als je in de oranje gevarenzone richting een burn-out zit, dan is het zaak om daar op twee fronten aan te werken: verlicht de druk en versterk je mogelijkheden – zowel op je werk als privé.

Dreigt er juist een bore-out? Kom uit je luie stoel en pak jezelf bij de lurven.

Je weg van oranje naar groen begint met het stellen van de juiste vragen. Die staan hieronder. Beantwoord de vragen door ze naast je aantekeningen uit de zelftest te leggen:

• Wat moet ik wel en wat moet ik niet?
• Wat mag ik wel en wat mag ik niet?
• Wat doe ik wel en wat doe ik niet?
• Wat laat ik wel en wat laat ik niet?

Neem de tijd om de vragen serieus te beantwoorden. Zo krijg je toegang tot je wensen, behoeften en dromen. Ook breng je aan het licht waar je het liever niet over hebt: je angsten, pijn en zwakheden.

Tip: accepteer dat je dit niet leuk of gemakkelijk vindt. Je zit niet voor niets in het oranje: daar is frictie tussen wel en niet. En die frictie geeft stress.

De juiste mindset: wat wil jij?

Heb je jouw antwoorden op wat je moet, mag, doet en laat? En weet je wat je niet moet, mag, doet en laat? Dan kun je jouw stress al bijna tackelen.

Hoe? Zet jezelf centraal en geef jezelf permissie om te willen.

• Wat wil ik moeten?
• Wat wil ik mogen?
• Wat wil ik doen?
• Wat wil ik laten?

Het gaat erom dat je uit je hoofd gaat; dat je gaat voelen wat je echt wilt. Probeer dat gevoel niet te censureren. En negeer de stemmetjes over wat anderen van je zullen denken. Ikke, ikke, ikke is niet verschrikkelijk en kiezen is niet verliezen.

Voel je wat dit willen met je doet? Het legt de regie bij jou. Je kiest zelf. Je bepaalt zelf.

Met willen geef je uiting aan je drijfveren. Waar ga je voor? Wat is je passie? En wat geeft je energie en plezier? Je ontdekt ook wat je werkelijk belangrijk vindt in je leven. Wie wil je zijn en wat wil je doen?

Weet je wat je wilt? Dan komt nu het moment om er vorm en inhoud aan te geven.

Niet kiezen is ook een keuze

Als je weet wat je wilt, geeft dat oerkracht. Dan kun je de wereld aan, krijgt niemand jou van je plek en durf je overal je mondje te roeren. Dan zorg je ervoor dat je serieus genomen wordt en neem je ook jezelf serieus.

Wil jij geen burn-out, geen bore-out en geen keuzestress? Kies dan voor wat je wilt en maak daar werk van.

Doe je dat niet? Accepteer dan dat anderen voor je kiezen. Maar – en nu ben ik even heel streng – knies dan niet over het leven dat je lijdt, terwijl je het ook had kunnen leiden.

Balans in je belasting en belastbaarheid

Wil je je stress de wereld uit hebben? Zorg dan dat wat jij wilt overeenkomt met wat je moet, mag, doet en laat.

Daarvoor moet je wel degelijk aan de bak. En natuurlijk is het geen geplaveid pad. Je ervaart ongemak en onbehagen. Daarbij weet je nog niet wat je krijgt. Hoe je er komt. En of het je lukt.

Maar bedenk: ongemak en onbehagen voel je nu ook. Daarin blijven hangen is een keuze – jouw keuze.

Je brengt je omgeving en jezelf in balans door de eisen die er aan je worden gesteld in harmonie te brengen met je mogelijkheden.

Zo maximaliseer je jouw groene flowfases en minimaliseer je jouw rode alarmfases.

En je oranje stresszones worden stretchzones.

• Wat je wel of niet moet verandert in "Ik stel grenzen en beperk me".
• Wat je wel of niet mag verandert in "Ik creëer ruimte en vrijheid".
• Wat je wel of niet doet verandert in "Ik groei en ontwikkel me".
• Wat je wel of niet laat verandert in "Ik rust en herstel".

Dat voelt toch veel beter?

Van stress naar stretch

En hoe kom je daar dan? Door zelf verantwoordelijkheid te nemen.

Want alleen dan kun je jouw eigen basis voor succes creëren en stress veranderen in flow en stretch. Dus wees in je werk een motiverende baas die transparant communiceert en doel- en resultaatgericht samenwerkt door af te rekenen met verzuim en nalatigheid.

En wees ook privé alert en aandachtig, zodat je gezin, familie en vrienden zich gezien en gehoord voelen, maar ook jij volledig aan je trekken komt: met sport en spel, vertier en vermaak en ongegeneerd lanterfanten of nietsnutten.

Balans in je belasting

Ervaar je in werk, privé of hobby's overdruk? Kijk welke ballen je in de lucht wilt houden, welke je delegeert en welke je laat vallen. Ervaar je onderdruk? Houd dan de zaag scherp, zodat jouw THT niet verstrijkt. Investeer in je team, je gezin of vrienden, zodat jullie samen innoveren om fit for the future blijven.

Balans in je belastbaarheid

Wees daarnaast liefdevol voor jezelf. De boog kan niet altijd gespannen staan, dus wees realistisch in wat je van jezelf verwacht, zowel geestelijk als lichamelijk, op korte en lange termijn. Gedraag je assertief. Stop met love junken en overdreven perfectionisme. Bekwaam jezelf in nietsnutten en gewoonten die stress verlichten. En last, but not least beweeg voldoende, omdat je daarmee lichamelijk fit en gezond blijft, maar ook tussen je oren fris en fruitig functioneert.

Van schuring naar balans

Ervaar jij dat het schuurt in jouw belasting en belastbaarheid? En wil je graag van die stress af, zodat je balans ervaart in jouw werk, privé en hobby's? Of in jouw hoofd, hart en handen? Of in allebei?

Ik help je graag verder met een van de volgende opties.

Vraag en antwoord

Heb je vragen over deze blog? Of wil je jouw ervaringen met (gebrek aan) balans tussen belasting en belastbaarheid delen? Laat dan hieronder jouw reactie achter en ik antwoord persoonlijk.

Doe mee met mijn interactieve, online Masterclass

Stap nu uit jouw vicieuze cirkel van alsmaar harder werken, waardoor je tijd en energie krijgt voor jezelf en ontspannen excelleert aan de top. In slechts één uur krijg jij weer grip op je werk en leven. Meld je nu aan voor de interactieve, online Masterclass 'Succes Zonder Stress'.

Exclusief 1 op 1 sparren

Wil je liever direct persoonlijk met mij in gesprek, zodat 0% overuren, 25% productiever en 100% leven jouw relaxte werkelijkheid wordt? Klik hier om jouw Doorbraaksessie te boeken en we spreken elkaar binnenkort.